Haadkategory: Frysk-Fryslân
24 mei 2019
DIRK VAN GINKEL - Zeven jongeren van CSG Comenius en D’Drive van het Friesland College – drie meisjes en vier jongens – brachten onlangs een werkbezoek aan Fenduq, het Marokkaanse atelier van Eric van Hove. De kunstenaar, die op dit moment exposeert in het Fries Museum, werkt aan projecten waarin ambachtelijkheid centraal staat, zoals het nu actuele ‘Fryske Motor’. De leerlingen kregen de kans hun [...]
6 mei 2019
HENK WOLF - Wa't yn moderne wurdboeken of learboeken sjocht, krijt mei dat der wat mis wêze soe mei it wurd 'gebeure'. Dat soe in hollandisme wêze. In geef-Fryske alternatyf wie dan 'barre'. Mar is dat wol sa? Ik ha it ris neisocht en 'gebeure' komt om 1500 hinne al foar yn it Frysk, dan noch as 'gebeura'. Dat is op in rantsje fan 'e [...]
12 april 2019
GERBRICH DE JONG - Wat folje jo yntuïtyf yn op de puntsjes? Grutte kâns dat dat in wurd is út de taboesfear, sa as reet, hol, sek of drol. Sa'n wurd krijt yn kombinaasje mei 'gjin' de betsjutting 'neat'.Wa't seit 'it kin my gjin hol skille' kin ommers ek sizze 'it kin my neat skille'. Dat lêste klinkt wol sa netsjes. Mar wa't foar it taboewurd [...]
8 april 2019
MAAIKE ANDRINGA EN RIANNE BLOKZIJL - ‘Ik sil my de burd skeare.’ Giet dy de grize oer de grouwe by it lêzen fan dy sin? Dan bist fêst âlder as fjirtich, is it net? At de sin der neffens dy op troch kin, dan kin it hast net misse of bist jonger. Ek soest berne wêze kinne yn de santjinde of achttjinde iuw, mar om’t [...]
13 maart 2019
JOSSE DE HAAN - 'Niet apart maar samen' of 'de verminkte geschiedenis van de Rijkskweekscholen in Friesland' ‘De openbare kweekscholen hadden in tegenstelling tot de christelijke kweekscholen niet echt een achterban. De christelijke deden meer aan identiteitsontwikkeling’ – LC, 1/11/’18. Dit zei de schrijver van het boek Openbare opleidingsscholen in Friesland op 1 november j.l. tijdens de presentatie van het boek. De schrijver van het boek, Gerben [...]
7 maart 2019
SJOUKJE DE BOER - Op 28 september 2018 is Koos Alberts overleden. Een zwarte dag voor een deel van de bewoners van Tywerthiem Talant Wommels. Ik ben ten tijde van het ziekbed van Koos, waar ik overigens geen weet van had, aan het werk met de bewoners van Tywerthiem. We zijn bezig met de Under de toer productie ‘De profylfoto fan Klaas’. Op 28 september, [...]
6 maart 2019
HENK WOLF - It Frysk hat in wat aparte eigenskip. Dat kin men sjen as men de folgjende wurdgroepkes út it Nederlânsk yn it Frysk oersette wol: - het gewonnen geld - een gebonden boek - een gelopen race Dat wol foar de measte minsken net letterlik. 'It wûne jild' en soksoarte konstruksjes strike net mei it taalgefoel fan in soad Fryskpraters. Wa't der wat [...]
28 januari 2019
ARJAN HUT - Wistest dat presidint Lincoln in sekretaresse hie dy't Kennedy hjitte? En presidint Kennedy in sekretaresse dy't Lincoln hjitte? En dat beide presidinten fermoarde waarden? En dat se beide opfolge waarden troch in Johnson? Fêst wol. It is in populêre 'urban legend' en sa der binne noch folle mear skynbere oerienkomsten. Guon fan dy oerienkomsten binne lykwols net sa bysûnder: Johnson, bygelyks, is [...]
14 januari 2019
HENK WOLF - 'Iedereen kent Paulus de boskabouter', las ik een tijdje terug op Tzum. En dat is in Nederland vermoedelijk grotendeels waar. Een Nederlandse schrijver kan met dat gegeven spelen en verwijzingen naar Eucalypta of Oehoeroeboeroe in z'n boeken opnemen. Een docent zal de figuren bekend veronderstellen in z'n colleges. Wie in Nederland voor een breed publiek schrijft of spreekt, kan ermee spelen dat [...]
28 december 2018
HENK WOLF - Okkerdeis siet ik op in terras te lêzen. Oan in taffeltsje deunby sieten fjouwer jonge froulju. Se hienen it drok praten en it petear makke my nijsgjirrich troch de talen dy't se brûkten. It ferwûndere my dat ik dat net earder foar it ferstân krigen hie. Ik frege my ôf hoe’t dat kaam. It petear wie begûn yn it Nederlânsk. [...]
21 november 2018
HENK WOLF - Ik ben een groot fan van luisterboeken. Omdat ik dagelijks een uur heen en een uur terug moet rijden tussen huis en werk, heb ik een heleboel tijd om ze te beluisteren. Nou is het luisterboek in Nederland niet zo populair, daarom sla ik er van tijd tot tijd in Duitsland wat in. De mooiste luisterboeken liggen daar soms voor een tientje [...]
24 oktober 2018
HENK WOLF - Ien fan 'e aardichste wurden om in feroaring fan betsjutting mei te yllustrearjen, is frije. Dat wurd is besibbe oan freon en betsjutte oarspronklik ek 'graach lije meie', 'hâlde fan'. Al yn de njoggentjinde iuw krige frije ek in lichaamliker betsjutting, nammentlik dy fan streakjen, tútsjeboartsjen, hoallefoaljen en sa mear. Yn syn fierdere skiednis spesjalisearre it wurd him ta de leafde tusken in [...]
19 oktober 2018
GERBEN DE VRIES - In pear dagen nei’t ik fernaam hie dat dit boek ferskynd wie, hearde ik in peatear yn myn boekhannel. De titel wie Een meelijwekkend volk. Vreemden over Friezen van de oudheid tot de kerstening, fan de hân fan André Looijenga, Anne Popkema en Bouke Slofstra. In man, in lokale Grinzer, bestelde dit boek en skoarde wat maklik doe’t er dizze titel neamde. [...]
8 oktober 2018
HENK WOLF - De studenten Nederlands aan de hogeschool waar ik werk, zijn behoorlijk vertrouwd met het Fries. De meesten spreken Fries, ze hebben doorgaans Fries op school gehad of een cursus gevolgd. Sommigen volgen naast Nederlands Fries als tweede studie of als bijvak. Natuurlijk beïnvloeden beide talen elkaar. Soms gaat dat zo subtiel dat ik het niet in de gaten heb. Er is dan [...]
14 september 2018
HENK WOLF - As it ûnderwerp fan in bysin do is, dan feroaret it bynwurd dat yn datst. Wy sizze ommers net 'Ik hoopje dat do komst', mar 'ik hoopje datsto (= datst do) komst'. Dat it bynwurd him oan it ûnderwerp oanpast, is net sa ûngebrûklik. De oanpassing oan it wurdsje do fine wy ek yn it Grinslânsk. Sa fine wy yn de Grinslânske [...]
7 september 2018
GERBRICH DE JONG - Yn oktober 2016 ferskynde der foar it earst in boek fan de bekende Braziliaanske skriuwer Paulo Coelho yn it Frysk. It gie om in oersetting fan De spion, oer it libben fan Mata Hari. "In prul fan in boek" neffens Mata Hari-kenner Gert Koopmans. Ik wol it hjir lykwols net ha oer de kwaliteit fan it boek, mar oer de kwaliteit [...]
27 augustus 2018
OEBELE VRIES - Koarte lêzing by de ynwijing fan de replika fan it frijheidsprivileezje fan 1417 yn it Provinsjehûs, 28 sept. 2017 It is altiten goed om te begjinnen mei wat bekends. Dêrom woe ik úteinsette mei in tekst dy’t de measten fan jimme grif kenne, de tekst nammentlik fan it Frysk folksliet. Dêr stiet in passaazje yn dy’t gauris bekritisearre wurdt: Wy sjonge it [...]
22 augustus 2018
NIKOLAJ BIJLEVELD - Toen ik recentelijk met een collega door de noordelijke provincies reed, vielen me opnieuw de vele doopsgezinde kerken en pastorieën op. Met name de godshuizen, ook wel vermaningen genoemd, zijn niet altijd even gemakkelijk te lokaliseren of te herkennen. Dat heeft historisch gezien natuurlijk alles te maken had met de positie van de doopsgezinde beweging in de eerste eeuwen van haar bestaan. [...]
27 juli 2018
HENK WOLF - Het Fries heeft twee varianten van de eenklank 'oe'. In de woorden 'koekje', 'rûte' en 'platehoes' zit de korte variant. In de woorden 'koeke', 'bûge' en 'hûs' zit de lange. Laatst viel het mijn vrouw op dat ik 'computer' uitspreek met de lange 'oe' van het Friese 'hûs', terwijl zijzelf de korte 'oe' van 'koekje' gebruikt. Bij het Nederlands is [...]
23 juli 2018
GERBEN DE VRIES - Studielenen zijn een merkwaardig Fries fenomeen. In de naburige provincies Groningen en Drenthe hebben ze, op een enkel kortstondig Drents geval uit de 17e eeuw na, nooit bestaan. De oudste studielenen ontstonden in de Late Middeleeuwen, in de periode tussen 1450 en 1630. Beducht voor hun zielenheil reserveerden rijke grondbezitters stukken land of een 'zathe'. Na hun dood moesten met de [...]
