Haadkategory: Frysk-Fryslân

  • Optrede foar de frede

    11 maart 2022

    Optrede foar de frede

  • 2 februari 2022

    ARJAN HUT – Midden yn de earste karantêne-simmer moasten wy ferhûzje. Us âlde wenning waard sloopt en we gongen nei in nij hûs, ien strjitte nei it suden. It die sear om it âlde plak los te litten. De wenning wie in kokon wurden, we sieten der 17 jier mei earst ien en letter twa bern. It wie mear as in thús en ik wie [...]

  • Alvestêdentocht

    4 januari 2022

    BERT DE JONG - De Alvestêdetocht heart ta de grutste ikoanen fan Fryslân. Mar hoe bliuwt dit stik Fryske kultuer libbend? Al 25 jier kin men inkeld weromsjen op de lêste tocht dy’t op 4 jannewaris 1997 ferriden wurde koe. De jongerein moat de slach misse. It wrâldferneamde evenemint fan de Alvestêdetocht is in wichtich stik Fryske kultuer, mar der is in grut part fan [...]

  • Lêzende mins

    17 december 2021

    Foar ús tydskrift sykje wy lêzende minsken dy't al lêzend mei harren boek op 'e foto yn de Moanne wolle. Lêst do graach? Hast dêr in moaie foto fan, of wolst dêr in foto fan meitsje foar publikaasje yn ús blêd? Dan sjogge wy dyn foto graach temjitte op ynfo@demoanne.nl! Dante Banga

  • 17 december 2021

    JANNA VAN DER MEER -  Dyn memmetaal is de taal fan it hert, de taal wêryn’tst dysels it bêste en meast natuerlik uterje kinst. Dêrom wie it in wichtige stap foar dôven en gehoarbeheinde minsken doe’t ferline jier de Nederlânske Gebaretaal neist it Nederlânsk en it Frysk de tredde offisjele taal waard. Dat jout harren nammentlik it rjocht om gebaretaal te brûken en ynformaasje te [...]

  • 16 december 2021

    ARJAN HUT – “Roze is wol sa’n bytsje de Pauperkleur,” seit Gabrielle Terpstra. Se (slam)dichtet, en is bekend fan it kollektyf Pauper Poëzie. We sitte yn it kafee fan dBieb yn de Blokhúspoart. Der waait in kâlde wyn. Hast alle bondelpresintaasjes blaast er fuort! Dy fan Erik de Boer (Marktzicht, Drachten) gie noch krekt troch, mar dy fan Hindirk Hannema èn de Pauperbondel (De Bres) [...]

  • Lucas Kemper

    8 december 2021

    TSJERK BOTTEMA - Is taal in typysk minsklik ferskynsel? Is taal net krekt datjinge wat ús ûnderskiedt fan bisten? Makket taal minsken net superieur oan bisten en pleatst taal ús net oan de top fan de fiedselstring, de voedselketen? Sa planút steld sille jo it grif net mear sa faak hearre, mar de measte taalkundigen en ek in soad biologen tinke noch wol sa: wat [...]

  • Sealterfryske boeken

    26 november 2021

    HENK WOLF - It Frysk wurdt net inkeld mar yn Fryslân praat. Yn de noardlikste Dútske dielsteat Sleeswyk-Holstein lizze Noard-Fryslân en it eilân Helgolân en dêr praat sa'n fiif persint fan 'e minsken it Noardfrysk. En krekt oer de Nederlânsk-Dútske grins leit it Sealterlân, dêr't rûchwei tsien persint fan 'e minsken it Sealterfrysk prate - al wit net ien de krekte sifers. Foar dat Sealterfrysk [...]

  • 22 november 2021

    ARJAN HUT – Op 22 novimber 1963 wurdt presidint John F. Kennedy deasketten yn Dallas, Texas. Syn dea soarget foar in skokweach dy’t de hiele wrâld oer giet. De skiednis komt yn ferskate lietteksten werom, bygelyks by Guns N' Roses (And in my first memory they shot Kennedy, Civil War, 1991) en The Rolling Stones (I shouted out who killed the Kennedys?, Sympathy for the [...]

  • 8 november 2021

    Let's get lost (Chet Baker) ARJAN HUT – It is betiid yn de moarn, de nacht noch yn de loft, as ik hieltyd fierder yn de jas krûp ûnder it ôfdak by de bussen op it stasjon fan Ljouwert. De lêste dei fan jannewaris, 2019, wachtsjend op lijn 62 rjochting Kollum, skoot der in swiere winterloft krekt te ticht oer de Bonnematoer. De wolken, tommeljende [...]

  • Dútske soldaten oan it wurk set by it opromjen fan minen. Foto: Nationaal Archief

    3 november 2021

    ERIK BETTEN - De Dútske besetter liet nei syn ôftocht yn april 1945 Fryslân achter mei mear as 200.000 lânminen. Net allinne de feiligens, ek de itensfoarsjenning frege om it sa gau as mooglik opromjen fan de eksplosiven, sadat de boer it lân wer op koe. Foar it opromjen waarden frijwilligers frege, mar mei nammen ek oanwiisd. It NSB-lid Johannes Boorsma fan Warkum wie ien [...]

  • Haukje Hendrika Troelstra met Hanna fotograaf Obbema en De Bruin FFA Troelstra, Haukje Hendrika

    10 september 2021

    ERIK BETTEN - Net ien yn Easterlittens sil yn febrewaris 1909 ûntgien wêze hokker oanklacht der yn de namme fan Piertje Antje Bijlsma besletten lei. It wie de iennichste wrake dy’t mem Ybeltje Bijlsma betinke koe foar it net erkennen fan har bern troch de oansetter; it brûken fan syn namme en dy fan syn mem. Mar Piertje Antje sels hie gjin idee. Se wie [...]

  • Henk Wolf

    4 augustus 2021

    HENK WOLF - Sûnt Omrop Fryslân myn taalfilmkes útjoerd hat, wurd ik noch wolris oansprutsen as 'professor Henk'. Dat is fansels in grapke, sa hyt ik net echt, sa hyt myn televyzjepersonaazje. Dat is aktearwurk, byknipt en behimmele. Sels de moaie boekekasten dêr't ik yn de filmkes foar sit, binne net myn eigen. Yn Dútslân wurd ik lykwols faak as 'Herr Henk' oansprutsen en oanskreaun. [...]

  • Wurdboek Frysk

    22 juli 2021

    HENK WOLF - Af en toe loopt buurtgenoot X bij ons aan. Als mijn vrouw voor komt, vraagt ie vaak: ‘Is de baas er ook?’ Mijn vrouw zegt dan steevast dat er in ons huis geen hiërarchie bestaat en ze vermoedt dat X – laaggeletterd en levenslang vrijgezel – wat merkwaardige ideeën over het huwelijk heeft. Ik vraag me dat af – niet omdat er [...]

  • 7 juli 2021

    HENK WOLF - Der besteane yn Nederlân nuvere ideeën oer taal en talen. Ien sa'n nuver idee is dat de Ingelske taal 'de taal foar ynternasjonale kommunikaasje' wêze soe. Ut en troch wiist in taalkundige ris op dyn nuvere misfetting, lykas Marc van Oostendorp yn dit stik. Okkerdeis skreau ik op Facebook dat de minsken yn Nederlân it Frânsk, Dútsk en Ingelsk op skoalle leare [...]

  • Brochure: fascisme of vrijheid

    6 juli 2021

    ERIK BETTEN - In moanne de sel yn foar mislediging fan ‘freon’ Hitler Frijheden lykas dy fan leauwen en fan mieningsutering hawwe har juridyske grinzen. Yn tiden fan bedriging wolle dy grinzen út eangst gauris opskowe, en noait yn it foardiel fan de frijheden fan it yndividu. Lykas yn it gefal fan de evangelisten Eliza de Vries út Haarlem en Arie Tol út Waddinxveen, ein [...]

  • Frisian Studies

    4 juli 2021

    HENK WOLF - Foar studinten Frysk fan de NHL haw ik tweintich jier lang alle jierren in fak jûn oer it Frysk yn Dútslân. In fêst ûnderdiel dêrfan wie it learen fan it Noardfrysk - net heel yngeand, mar op in basaal nivo. Dat hie twa doelen: as earste is it diel fan de fakûntwikkeling: de frisistyk is in ynternasjonale wittenskip, dy't it Frysk yn [...]

  • Sealterfrysk

    23 juni 2021

    HENK WOLF - Yn Fryslân wurdt safolle mear dien om it Frysk sichtber te meitsjen as yn it Sealterlân en Noard-Fryslân. De langrinnende aksjes Praat mar Frysk en Frysk op 'e dyk fan de Afûk hawwe gjin wjergader by de Sealterske buorlju. Sa ûnearlik as it wêze mei: de Friezen yn Dútslân kinne op it stik fan taalbefoardering mear leare fan de Friezen yn Nederlân [...]

  • 16 juni 2021

    HENK WOLF - Lykas hast elkenien fan myn leeftyd yn Nederlân haw ik op skoalle Frânsk, Dútsk en Ingelsk leard. Ik ha de talen ridlik byholden: Frânsk fia films, kranten en tydskriften, Dútsk troch wurk en freonen en Ingelsk foaral út de taalkundige fakliteratuer. Oersette is ek in feardichheid dêr't ik fertroud mei bin: út de frjemde talen oersette nei it Nederlânsk of Frysk giet [...]

  • Nationaal Gevangenismuseum

    10 mei 2021

    ERIK BETTEN - It ferhaal fan Emanuel Polak is it ferhaal fan in Joadske man dy’t de oarloch oerlibbe. Sa gearfette klinkt it as in feelgood-story, mar it is earder it tsjinoerstelde. Want dat fan alle Joaden yn Nederlân hy by de lytse groep hearde dy’t de oarloch neifertelle koe, mei wol in skrinende kear fan it lot hjitte. It is in koarte brief dy’t [...]